Op vrijdagochtend 9 december om 10 uur werd de EU ME top geopend door studenten van het United World College (UWC) Maastricht. Hun toekomstige dromen voor een verenigd Europe werden uitgebeeld door middel van een artistieke voorstelling. Na de sterke boodschap van de toekomstige generatie was het de beurt aan gouverneur van de koning, Theo Bovens, en burgemeester van Maastricht, Annemarie Penn-te Strake om de zaal toe te spreken.
Theo Bovens’ toespraak was gespitst op de voornaamste taak om een Europa voor iedereen te creëren. Annemarie Penn-te Strake haalde het grootste resultaat van Europese samenwerking, vrede in Europa, naar voren maar voegde daar direct aan toe dat we niet achterover kunnen leunen en onze ogen sluiten voor de problemen die Europe vandaag de dag kent.
Na deze welkomst toespraken was het de beurt aan een aantal UWC studenten die een brief hadden geschreven aan voormalige ministers welke betrokken zijn geweest bij de totstandkoming van het Verdrag van Maastricht. In deze brief stelden ze vragen over het Verdrag en de uitdagingen welke Europe momenteel kent. Voormalig premier van België Mark Eyskens welke zelf aan der lijve heeft ondervonden hoe het is om je land te moeten verlaten voor een veiliger heenkomen kwam met de pakkende uitspraak “Elk mens heeft recht om een vluchteling te zijn”.
Hierna was het de beurt aan de jarige President van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker. “Zij die denken dat ze de EU uiteen kunnen drijven…wij zullen niet als afgesloten naties kunnen overleven” was een van de voornaamste boodschappen in de speech welke in meerdere talen gegeven werd totdat Juncker op de vingers werd getikt door moderator Jackie Davis om de toespraak in het Engels te houden. Ook werd Juncker gemaand om de toespraak in te korten maar daar wilde hij op zijn verjaardag niets van weten.
De toespraak van meneer Juncker werd opgevolgd door een panel discussie bestaande uit Prof. Seger, Prof. de Grauwe, Gordon Baijnai, en Klaas Knot. Laatstgenoemde vindt dat politieke obstakels de grootste horde is voor in zijn ogen nodige hervormingen. Prof. Segers waarschuwt dat we niet moeten vergeten dat armoede bestrijding een van de beginsel doelen was van de Europese samenwerking en dat we dit ook in deze tijd niet uit het oog moeten verliezen. Daarnaast zijn we geen federatie dus zullen de lidstaten hun verantwoordelijkheid moeten nemen en het project moeten dragen. Gordan Bajnai besluit de discussie met de zin “we moeten een manier vinden om het project drijvende te houden.”
Iets na het middaguur was het tijd voor de lunch. Het was voormalig voorzitter van de Europese Raad Herman van Rompuy die met zijn toespraak waarschuwde voor het protectionisme en terugvallen naar interne grenzen. “Het antwoord tegen de vijanden van Europa is om ruimdenkend te blijven.”
Na het inspirerende ochtendprogramma was het de beurt aan Martin Schulz, welke onlangs bekend maakte de politieke arena van de EU in te ruilen voor de Duitse. Meneer Schulz gaf zijn visie op het verleden, heden, en de toekomstige uitdagingen. Volgens Schulz zijn er drie dingen nodig in Europa. Ten eerste, moeten we stoppen om Brussel alle schuld in de schoenen te schuiven. Ten tweede, moeten we erkennen dat Europa democratisch is en als Europa al ondemocratisch zou zijn dit zou dit alleen te vinden zijn in de Europese Raad. Ten derde, we moeten de EU voorzien van de nodige middelen om de problemen van vandaag aan te kunnen pakken. Het publiek liet zijn waardering voor de toespraak van Schulz blijken door hem een groot applaus te geven toen hij het podium verliet.
Nu was het tijd voor het tweede panel debat van de dag. Dit keer waren het Prof, de Witte, Maria João Rodrigues, George Papaconstantinou, and Janis Emmanouilidis welke konden debatteren over het verleden, heden, en de toekomst van Europa. Papaconstantinou vindt dat na het Verdrag van Maastricht de gemakzucht toesloeg en het gevoel dat het ultieme nu bereikt was en daarmee de geschiedenis geschreven. Hetzelfde kon gezegd worden over de Euro aldus Papaconstantinou welke ook opriep tot het doen van moedige politieke keuzes. Dit werd bevestigd door mevrouw Rodrigues welke binnenkort een grote test voor het leiderschap van de EU voorziet. Emmanouilidis focussed op de interne problemen van de lidstaten welke een effectief beleid vanuit de EU belemmeren. Prof. de Witte was duidelijk en vind dat de representatieve democratie gerespecteerd moet worden, dus dat referenda een waardeloos instrument zijn. Er was overeenstemming over het nut van grondige institutionele hervormingen maar dat in tijden van euroscepticism dit weleens contraproductief zou kunnen uitpakken.
Na het debat waarin moderator Jackie Davis nog losliet dat ze graag een EU nationaliteit zou willen in plaats van haar Britse, was het tijd voor een toespraak van Eurogroep voorzitter Jeroen Dijsselbloem. Met de quote “monetaire instabiliteit komt tegen hoge kosten” stak hij zijn mening betreffende de huidige vorm van het monetaire stelsel van de EMU niet onder stoelen of banken. Dijsselbloem stond stil bij het verleden omdat hierin altijd de reden ligt voor waar we nu staan. Stabiliteit, veiligheid, en kansen combineren met de vrijheden van Europe is de opdracht war we nu voor staan aldus de voorzitter van de Eurogroep.
Na de toespraak van Dijsselbloem was het tijd voor het jonge publiek om hun mening te geven en vragen te stellen aan de politiek leiders van vandaag en vroeger. De studenten toonden hun betrokkenheid door hun visie, mening en vragen te stellen. Er waren zelfs zoveel studenten die de microfoon wilden dat de moderator dit helaas niet toe kon staan door de tijdsdruk.
Theo Bovens and Annemarie Penn-te Strake openden en sloten de EU ME top. Annemarie Penn-te Strake gelooft dat we allemaal Europeanen zijn en dat we moeite moeten doen om anderen de waarde van Europese samenwerking te laten inzien. Theo Bovens sloot de dag af met een kwinkslag naar de beroemde speech van President Kennedy in 1963 in berlijn “I am a European”. Zowat alle aanwezigen van vandaag erkenden dat er genoeg te verbeteren valt in de EU maar ze waren het er ook allemaal over eens dat de voordelen die vloeien uit de Europese samenwerking veruit de nadelen overstijgen. Europa mag dan misschien haar glans zijn verloren maar niet de ambitie om de dromen die kwamen met het Verdrag van Maastricht te bereiken.
Text: Brian Megens
Fotografie: Johannes Timmermans
